Giętarka trójrolkowa - kompletny przewodnik technologiczny 2025

Czym jest giętarka trójrolkowa i jak działa - technologia walcowania

Giętarka trójrolkowa to maszyna do gięcia profili i rur metodą walcowania, w której materiał przechodzi między trzema rolkami napędzanymi synchronicznie. Rolka centralna (górna) jest regulowana hydraulicznie w pionie, dociskając profil do dwóch rolek dolnych z precyzyjnie kontrolowaną siłą. Materiał przechodzi wielokrotnie przez rolki, a stopniowe zwiększanie docisku rolki centralnej powoduje plastyczne odkształcenie profilu do osiągnięcia zaprogramowanego promienia gięcia. System trzech rolek napędzanych eliminuje poślizg charakterystyczny dla giętarek dwurolkowych, zapewniając równomierne odkształcenie na całej długości profilu.

Konstrukcja giętarek COMAC opiera się na monolitycznej ramie spawanej ze stali o grubości 40-80 mm w zależności od modelu, zapewniającej sztywność konstrukcyjną przy maksymalnych obciążeniach. Rolki wykonane są ze stali stopowej hartowanej do twardości powierzchniowej 60 HRC, gwarantując odporność na zużycie przez 50 000-100 000 cykli gięcia. Wały montowane są na łożyskach tocznych o wysokim obciążeniu dynamicznym, a przekładnie klinowe łączą bezpośrednio wały z silnikiem elektrycznym o mocy 7,5-90 kW. Prędkość walcowania regulowana jest od 0 do 7 m/min potencjometrem lub programowo w wersjach CNC, pozwalając na optymalizację procesu dla różnych materiałów.

Zasada pre-bendingu końców profili symetrycznych

Unikalna cecha giętarek COMAC to niezależne pozycjonowanie rolek dolnych umożliwiające pre-bending obu końców profili symetrycznych. Pre-bending to proces wstępnego zagięcia końcówek profilu przed właściwym walcowaniem, eliminujący proste odcinki na początku i końcu detalu. W tradycyjnych giętarkach profile symetryczne (rury okrągłe, kształtowniki kwadratowe) pozostawiają proste odcinki 150-300 mm na końcach wymagające późniejszego obcięcia lub spawania. Giętarki COMAC z funkcją pre-bendingu redukują proste odcinki do 30-80 mm, oszczędzając 70-85% materiału traconego przy obróbce końcówek.

Proces pre-bendingu rozpoczyna się od wprowadzenia profilu między rolki i pozycjonowania pierwszego końca. Rolki dolne przesuwają się niezależnie, tworząc asymetryczne ustawienie dociskające koniec profilu do rolki centralnej. Materiał jest walcowany na odcinku 200-400 mm z kontrolowanym naprężeniem formującym wstępne zagięcie. Po wykonaniu pre-bendingu pierwszego końca profil jest przepuszczany całkowicie przez rolki, następuje pre-bending drugiego końca, a dopiero potem właściwe walcowanie całego profilu do docelowego promienia. Dla serii produkcyjnych 50-500 sztuk funkcja ta skraca czas obróbki o 25-35% eliminując operacje wykończeniowe.

Seria 3000 COMAC - modele i parametry techniczne giętarek

Włoska firma COMAC oferuje serię 3000 obejmującą 15 modeli giętarek trójrolkowych o zakresie module wytrzymałości od 28 cm³ do 2800 cm³ dla materiałów o granicy plastyczności 260 N/mm². Wszystkie modele są zgodne z dyrektywą europejską 2006/42/CE, wyposażone w system trzech rolek napędzanych, rolki korektory boczne z regulacją trójwymiarową oraz ogranicznik momentu obrotowego na wale rolki centralnej. Maszyny produkowane są w całości we Włoszech z wykorzystaniem komponentów OEM najwyższej jakości, zapewniających łatwą dostępność części zamiennych na całym świecie oraz żywotność eksploatacyjną 25-35 lat przy prawidłowej konserwacji.

Seria 3000 modele 301-305 - giętarki kompaktowe

Model 301 o module wytrzymałości 15-25 cm³ jest najmniejszą giętarką kompaktową do profili lekkiej konstrukcji. Średnica wałów 65 mm, średnica rolek 230 mm, moc silnika 4 kW zapewniają gięcie rur do Ø65 mm, profili kwadratowych do 50x50 mm oraz kształtowników HEA do 80 mm przy minimalnym promieniu wewnętrznym 500-1200 mm. Prędkość walcowania 0-7 m/min przy wadze maszyny 1800 kg pozwala na łatwą instalację w małych warsztatach bez specjalnych wzmocnień fundamentu. Jest to idealne rozwiązanie dla warsztatów prototypowych, instalatorów systemów HVAC oraz producentów mebli metalowych realizujących serie 10-100 sztuk.

Model 306 (28-40 cm³) zwiększa średnicę wałów do 85 mm i rolek do 280 mm przy mocy 7,5 kW, obsługując rury do Ø80 mm i profile kwadratowe 65x65 mm. Model 307 (45-80 cm³) z wałami 100 mm i rolkami 315 mm (11 kW) gnie rury do Ø100 mm i HEA 140 mm. Model 308 (70-120 cm³) oferuje wały 135/120 mm, rolki 425 mm i moc 15 kW dla rur Ø120 mm oraz profili 100x100 mm. Model 309 (100-160 cm³) z wałami 155/135 mm i mocą 18,5 kW obsługuje materiały do Ø130 mm. Szczytowy model 310 (160-270 cm³) wyposażony w wały 185/165 mm, rolki 475 mm i silnik 22 kW gnie profile do HEA 220 mm i rury Ø150 mm przy wadze maszyny 9200 kg.

Seria 3000 modele 306-310 - giętarki uniwersalne

Modele 306-310 stanowią najbardziej uniwersalny segment serii 3000, łączący kompaktowe wymiary z wysoką wydajnością dla produkcji seryjnej. Model 306 o wadze 2600 kg zajmuje powierzchnię 2,8 m² i obsługuje 80% typowych zastosowań w warsztatach konstrukcji stalowych - gięcie rur instalacyjnych Ø20-80 mm, profili zamkniętych 40x40 do 65x65 mm, płaskowników do 80x10 mm oraz kształtowników HEA/HEB do 140 mm. Prędkość walcowania 0-7 m/min zapewnia cykle 3-8 minut dla standardowych promieni 1000-3000 mm, przekładając się na wydajność 60-150 sztuk na zmianę przy produkcji seryjnej.

Model 308 o mocy 15 kW i wadze 4450 kg jest najpopularniejszym wyborem dla średnich warsztatów realizujących produkcję wieloasortymentową. Obsługuje profile o module wytrzymałości 70-120 cm³, w tym rury stalowe seamless do Ø100 mm o grubości ścianki 6-10 mm, kształtowniki HEA do 160 mm, profile kwadratowe 120x120 mm oraz kanały UPN do 180 mm. Możliwość gięcia w wielu przejściach pozwala osiągnąć promienie wewnętrzne od 700 mm dla profili małych do 5000 mm dla ciężkich kształtowników. Rolki modularne umożliwiają wymianę zestawu w czasie 45-90 minut, adaptując maszynę do różnych przekrojów bez konieczności posiadania dedykowanych giętarek.

Seria 3000 modele 311-315 - giętarki przemysłowe

Model 311 o module wytrzymałości 220-360 cm³ rozpoczyna serię giętarek przemysłowych do ciężkich profili konstrukcyjnych. Wały o średnicy 215/200 mm, rolki Ø560 mm i silnik 30 kW obsługują kształtowniki HEA do 280 mm, HEB do 240 mm, profile kwadratowe 180x180 mm oraz rury stalowe seamless do Ø240 mm o grubości ścianki do 10 mm. Waga 12 000 kg wymaga fundamentu betonowego wzmocnionego stalą o nośności 3000 kg/m², typowego w halach produkcyjnych przemysłu ciężkiego. Prędkość walcowania 0-7 m/min utrzymana jest również dla ciężkich profili dzięki systemowi przekładni klinowych o wysokim przełożeniu.

Model 312 (300-550 cm³) z wałami 250/230 mm i mocą 37 kW gnie HEA do 340 mm i rury do Ø273 mm. Model 313 (450-700 cm³) oferuje wały 295/270 mm, rolki Ø720 mm i moc 56 kW dla HEA 500 mm oraz rur Ø355 mm. Model 314 (750-1600 cm³) z wałami 330/300 mm i silnikiem 75 kW obsługuje HEB 400 mm i rury do Ø406 mm o wadze 33 000 kg. Szczytowy model 315 (1300-2800 cm³) wyposażony w wały Ø360 mm, rolki Ø790 mm i moc 90 kW gnie największe dostępne profile HEA 600 mm, HEB 600 mm oraz rury stalowe Ø457 mm o grubości ścianki do 12,7 mm przy wadze maszyny 42 000 kg i wymaganej powierzchni hali 35-40 m².

Systemy sterowania NC i CNC w giętarkach trójrolkowych

Giętarki COMAC oferowane są w trzech wariantach sterowania dostosowanych do skali produkcji i wymagań automatyzacji. Wersja standardowa z pulpitem przyciskowym pozwala na ręczną regulację pozycji rolek zginających oraz kontrolę obrotu do przodu i do tyłu. Prędkość walcowania regulowana jest potencjometrem 0-7 m/min, a funkcja prędkości pozycjonowania zredukowanej umożliwia precyzyjne ustawienie rolek z dokładnością ±0,2 mm. Panel sterowania integruje również kontrolę atrybutów hydraulicznych takich jak rolki korektory boczne czy opcjonalne urządzenia specjalne. Jest to optymalny wybór dla warsztatów realizujących produkcję jednostkową lub małoseryjną do 20 sztuk jednego profilu.

Sterowanie NC z pozycjonerami programowalnymi

Wersja NC (Numerical Control) wyposażona jest w pozycjonery programowalne dla osi rolki centralnej oraz rolek korektorów bocznych. Operator może zapisać do 50 pozycji rolek z dokładnością ±0,1 mm, każda z przypisanym numerem programu i opisem tekstowym. System automatycznie ustawia rolki na zapisanej pozycji po wybraniu numeru programu, eliminując przestoje związane z manualnym pozycjonowaniem metodą prób i błędów. Dla serii produkcyjnych 20-100 sztuk identycznych detali NC skraca czas przygotowania maszyny z 15-25 minut do 2-3 minut, zwiększając wykorzystanie czasu maszynowego o 40-60%.

Pozycjonery NC współpracują z czujnikami liniowymi przemysłowymi o rozdzielczości 0,01 mm montowanymi na siłownikach hydraulicznych rolek. System kompensuje automatycznie temperaturowe rozszerzalność liniową ram stalowych przy pracy ciągłej, utrzymując powtarzalność pozycjonowania ±0,1 mm przez całą zmianę roboczą. Zapisane programy przechowywane są w energoniezależnej pamięci EEPROM, zachowując ustawienia nawet po wyłączeniu zasilania. Funkcja eksportu programów na kartę SD pozwala na tworzenie biblioteki ustawień dla różnych profili i ich transfer między maszynami w zakładach wielostanowiskowych.

Sterowanie CNC z interpolacją osi

Wersja CNC (Computer Numerical Control) oferuje pełne sterowanie numeryczne z interpolacją wieloosiową kontrolującą synchronicznie pozycję rolek, prędkość walcowania, kierunek obrotu i liczbę przejść. Operator programuje promień wewnętrzny gięcia, długość profilu, kąt zagięcia (dla łuków niezamkniętych) oraz parametry materiału (granica plastyczności, moduł Younga), a system automatycznie oblicza wymaganą pozycję rolek i liczbę przejść kompensując sprężynowanie. Program CNC wizualizuje 3D przewidywany kształt gotowego detalu przed rozpoczęciem walcowania, pozwalając na weryfikację parametrów bez marnowania materiału.

System CNC zapisuje do 999 programów po 50 sekwencji każdy, umożliwiając produkcję skomplikowanych kształt ów zmiennych promieni typu spirale, elipsy czy profile o zmiennej krzywiźnie. Każda sekwencja może definiować inną pozycję rolek i prędkość, realizując wielostopniowe walcowanie od promienia dużego do małego w jednym cyklu bez interwencji operatora. Funkcja adaptacyjnej kontroli procesu monitoruje moment obrotowy na wałach i automatycznie koryguje parametry przy wykryciu odchyleń materiału od normy (twardsze lub miększe partie w tej samej sztabce). Interfejs dotykowy 10-15 cali z menu w języku polskim, niemieckim, angielskim, włoskim, francuskim i hiszpańskim eliminuje barierę językową dla operatorów międzynarodowych zespołów.

Integracja z systemami CAD/CAM

Zaawansowane wersje CNC oferują moduł importu geometrii z systemów CAD poprzez format DXF/DWG lub STEP. Operator rysuje profil zgięty w oprogramowaniu 2D/3D typu AutoCAD, SolidWorks czy Inventor, eksportuje do formatu DXF i importuje bezpośrednio do sterownika giętarki. System automatycznie rozpoznaje promienie gięcia, oblicza długość materiału potrzebną z uwzględnieniem sprężynowania, generuje trajektorię rolek i sekwencję walcowania. Eliminuje to błędy wynikające z ręcznego przepisywania wymiarów oraz skraca czas programowania z 30-60 minut do 3-5 minut dla skomplikowanych profili zmiennej krzywizny.

Moduł symulacji offline pozwala na programowanie następnych detali podczas gdy maszyna realizuje bieżącą produkcję, zwiększając wykorzystanie czasu maszynowego do 95-98% w systemie pracy ciągłej. System archiwizacji automatycznie zapisuje wszystkie wykonane detale z parametrami procesu, czasami cyklu, zużyciem materiału i ewentualnymi odchyleniami, tworząc bazę danych wspierającą analizę kosztów produkcji oraz optymalizację parametrów dla przyszłych zamówień. Dla zakładów produkujących 500-2000 różnych profili rocznie baza wiedzy CNC staje się kluczowym aktywem skracającym czas przygotowania nowych zleceń o 60-75%.

Rodzaje profili i materiałów obrabialnych w giętarkach trójrolkowych

Giętarki trójrolkowe COMAC obsługują pełen zakres profili walcowanych dostępnych na rynku stalowym i aluminiowym. Dokumentacja techniczna każdego modelu zawiera tabele profili maksymalnych z podaniem minimalnego promienia wewnętrznego gięcia dla materiału o granicy plastyczności 260 N/mm² (stal niskowęglowa S235-S275). Dla materiałów o wyższej granicy plastyczności (stal nierdzewna, stale wysokowęglowe) moduł wytrzymałości maksymalny redukuje się proporcjonalnie - stal 355 N/mm² wymaga giętarki o 35% wyższym module, stal 420 N/mm² o 60% wyższym. Dla materiałów miększych (aluminium, miedź) moduł można zwiększyć o 20-40% względem tabel stalowych.

Rury okrągłe stalowe i aluminiowe

Rury okrągłe stalowe seamless i spawane są najczęściej giętym profilem w giętarkach COMAC, stosowanym w 60-70% wszystkich zastosowań. Model 306 gnie rury Ø65 mm do promienia wewnętrznego 600 mm, model 308 obsługuje Ø90 mm przy promieniu 1000 mm, model 310 gnie Ø120 mm do 1500 mm. Większe modele przemysłowe giną rury o średnicach nominalnych stosowanych w przemyśle naftowym i gazowym - model 312 obsługuje Ø273 mm (10 cali), model 314 Ø406 mm (16 cali), model 315 Ø457 mm (18 cali) o grubości ścianki do 12,7 mm przy promieniach wewnętrznych 10 000-25 000 mm.

Kluczowym parametrem przy gięciu rur jest stosunek promienia gięcia do średnicy rury (R/D). Dla R/D > 3 gięcie odbywa się bez ryzyka spłaszczenia lub fałdowania ścianki. Dla R/D = 2-3 wymagane są rolki specjalne z rowkiem profilowanym zapobiegającym deformacji przekroju. Dla R/D < 2 konieczne są urządzenia wspomagające typu trzpienie wewnętrzne lub wypełnienie piaskiem, wykraczające poza standardowe możliwości giętarek trójrolkowych. Rury aluminiowe 6060/6082 giną się łatwiej niż stalowe dzięki niższej granicy plastyczności 160-200 N/mm², pozwalając na osiągnięcie mniejszych promieni przy tym samym module maszyny.

Profile kwadratowe i prostokątne zamknięte

Profile kwadratowe i prostokątne zamknięte (RHS - Rectangular Hollow Section) wymagają wyższych modułów wytrzymałości niż rury okrągłe przy porównywalnych wymiarach ze względu na większy moment bezwładności przekroju. Model 306 gnie profile 55x55 mm do promienia 500 mm, model 308 obsługuje 75x75 mm przy promieniu 700 mm, model 310 gnie 100x100 mm do 1200 mm. Profile prostokątne typu 100x50 mm, 150x75 mm, 200x120 mm giną się w osiach słabszych (wzdłuż krótszego wymiaru) przy standardowych rolkach, gięcie w osi mocniejszej wymaga rolek specjalnych zapobiegających torsji profilu.

Wyzwaniem przy gięciu profili zamkniętych jest utrzymanie płaskości ścian - nadmierne dociski rolek powodują wgłębienia widoczne na powierzchniach zewnętrznych. Rolki modularne COMAC posiadają rowki profilowane dopasowane do wymiarów standardowych profili RHS, rozkładając naciski równomiernie na narożach i ścianach. Dla profili niestandardowych lub specjalnych zastosowań gdzie wgłębienia są niedopuszczalne, COMAC produkuje rolki dedykowane z twardej gumy lub poliuretanu o twardości 90-95 Shore A, eliminujące ślady przy niewielkiej redukcji maksymalnego modułu o 15-25%.

Kształtowniki IPE, HEA, HEB, UPN

Kształtowniki walcowane na gorąco typu IPE (I-beam European), HEA/HEB (H-beam European A/B), UPN (U-profile European) stanowią podstawę konstrukcji stalowych i są intensywnie wykorzystywane w giętarkach COMAC. Model 306 gnie HEA 100 do promienia 1000 mm, model 308 obsługuje HEA 160 przy promieniu 1500 mm, model 310 gnie HEA 220 do 2000 mm. Większe modele przemysłowe giną ciężkie kształtowniki - model 312 HEA 340 przy 4000 mm, model 314 HEA 500 przy 8000 mm, model 315 HEA 600 przy 30 000 mm (łuki bardzo płaskie dla hal przemysłowych o rozpiętości 60-100 m).

Gięcie kształtowników odbywa się w dwóch orientacjach - w osi mocnej (zginanie wokół osi poziomej, szerokość półek w pionie) lub osi słabej (zginanie wokół osi pionowej, szerokość półek w poziomie). Gięcie w osi mocnej wymaga wyższych modułów wytrzymałości ale daje mniejsze promienie, podczas gdy gięcie w osi słabej jest łatwiejsze ale rzadziej stosowane konstrukcyjnie. Kształtowniki UPN (U-profile) wymagają rolek korektorów bocznych z regulacją trójwymiarową zapobiegających torsji przekroju asymetrycznego - ramiona U dążą do skręcenia się podczas walcowania, a korektory utrzymują oś profilu w płaszczyźnie gięcia.

Płaskowniki, pręty pełne i materiały specjalne

Płaskowniki stalowe i aluminiowe giną się najłatwiej ze wszystkich profili ze względu na prostą geometrię przekroju. Model 306 gnie płaskowniki 80x10 mm do promienia 800 mm, model 308 obsługuje 120x15 mm przy 1200 mm, model 310 gnie 150x18 mm do 1500 mm. Większe modele giną płaskowniki do 200x28 mm przy promieniach 2000-3000 mm, stosowane jako elementy wzmacniające w konstrukcjach spawanych lub jako materiał wspornikowy w mostach stalowych. Gięcie płaskowników w osi mocnej (szerokość w płaszczyźnie gięcia) jest standardowe, gięcie w osi słabej (grubość w płaszczyźnie gięcia) wymaga rolek specjalnych z wąskimi rowkami.

Pręty pełne okrągłe, kwadratowe i sześciokątne giną się w giętarkach COMAC z wysoką precyzją dzięki rolkom z rowkami profilowanymi. Model 306 gnie pręty okrągłe Ø65 mm do promienia 600 mm, model 308 obsługuje Ø90 mm przy 1000 mm, model 310 gnie Ø120 mm do 1500 mm. Pręty kwadratowe pełne typu 80x80 mm, 100x100 mm, 120x120 mm wymagają wyższych modułów wytrzymałości o 40-60% względem rur zamkniętych tych samych wymiarów ze względu na brak pustki wewnętrznej redukującej sztywność. Materiały specjalne typu szyny kolejowe, listwy zębate, profile architektoniczne giną się na zlecenie z użyciem rolek dedykowanych projektowanych indywidualnie dla konkretnego przekroju.

Zastosowania przemysłowe giętarek trójrolkowych według branż

Giętarki trójrolkowe COMAC znajdują zastosowanie we wszystkich branżach wykorzystujących gięte profile stalowe i aluminiowe. Przemysł konstrukcji stalowych wykorzystuje je do produkcji łuków nośnych hal przemysłowych, magazynów, obiektów sportowych o rozpiętościach 20-100 m, gdzie belki łukowe HEA/HEB 200-600 mm giną się do promieni 5000-40 000 mm eliminując konieczność stosowania dźwigarów kratownicowych. Produkcja jednego łuku o długości 60 m trwa 4-8 godzin w zależności od modułu wytrzymałości, podczas gdy spawanie dźwigara kratownicowego tej samej rozpiętości wymaga 40-80 godzin robocizny i generuje 150-300 kg odpadów stalowych z przycinania węzłów.

Przemysł stoczniowy i konstrukcje offshore

Stocznie wykorzystują giętarki trójrolkowe COMAC serii 311-315 do produkcji elementów kadłubów, wręgów, pokładów i nadbudówek statków. Wręgi burtowe o wymiarach HEB 300-500 mm giną się do promieni 8000-20 000 mm formując charakterystyczne opływowe kształty kadłubów nowoczesnych jednostek. Poręcze pokładowe z rur Ø60-89 mm, balustrady z profili 50x50 mm oraz elementy wyposażenia wewnętrznego z profili aluminiowych 6082 giną się na giętarkach kompaktowych 306-308. Dla serii 20-100 identycznych wręg dla statków tego samego typu sterowanie CNC z zapisanymi programami zapewnia powtarzalność wymiarową ±2 mm na długości 12 m, eliminując konieczność indywidualnego dopasowywania elementów podczas montażu.

Konstrukcje offshore typu platformy wiertnicze, farmy wiatrowe morskie i mosty wykorzystują giętarki COMAC 314-315 do gięcia rur stalowych Ø355-457 mm o grubości ścianki 10-12,7 mm stosowanych jako elementy nośne. Rury seamless (bez szwu) o granicy plastyczności 355-420 N/mm² giną się do promieni 15 000-25 000 mm z precyzją ±5 mm na długości 20 m. Proces walcowania prowadzony jest w temperaturze otoczenia (cold bending), eliminując naprężenia termiczne charakterystyczne dla gięcia na gorąco oraz zachowując właściwości mechaniczne materiału certyfikowanego dla środowiska morskiego o agresywności korozyjnej C5-M (bardzo wysoka).

Architektura i konstrukcje fasad

Architekci i projektanci fasad wykorzystują giętarki COMAC do tworzenia zakrzywionych elementów elewacji budynków biurowych, hoteli, centrów handlowych i stadionów. Profile aluminiowe 6060/6082 anodowane lub malowane proszkowo giną się do promieni 1500-5000 mm zachowując integralność powłoki ochronnej przy prawidłowo dobranych parametrach walcowania. Szklane fasady wiszące wymagają giętych ram nośnych z profili aluminiowych 80x80 do 150x150 mm, gdzie precyzja wymiarowa ±1 mm na długości 4-6 m jest kluczowa dla prawidłowego osadzenia szyb hartowanych o masie 80-150 kg/m². Giętarka z systemem CNC i wizualizacją 3D pozwala architektom weryfikować geometrię profili w kontekście całej elewacji przed zamówieniem materiału.

Poręcze, balustrady i elementy wyposażenia wnętrz z rur ze stali nierdzewnej Ø42-60 mm giną się do promieni 500-2000 mm, tworząc płynne zakrzywione formy charakterystyczne dla nowoczesnego designu. Balustrady schodów spiralnych wymagają profili o zmiennej krzywiźnie - mniejszy promień w centrum spirali zwiększający się ku zewnętrznej krawędzi. System CNC z interpolacją wieloosiową programuje takie profile jako sekwencję 10-20 odcinków o stopniowo zmieniającym się promieniu, realizując w jednym cyklu walcowania bez przezbrojeń. Dla producentów elementów architektonicznych realizujących 200-500 unikalnych projektów rocznie elastyczność CNC jest kluczowa dla rentowności.

Przemysł HVAC i instalacje przemysłowe

Instalatorzy systemów wentylacji, klimatyzacji i ogrzewania (HVAC) wykorzystują giętarki COMAC 306-308 do produkcji kanałów wentylacyjnych o przekrojach prostokątnych 200x100 do 400x200 mm oraz rurociągów okrągłych Ø150-300 mm. Gięcie profili eliminuje konieczność stosowania kolan spawanych lub segmentowych, redukując opory przepływu powietrza o 30-50% oraz eliminując punkty gromadzenia się zanieczyszczeń. Dla systemów wentylacji przemysłowej w zakładach spożywczych i farmaceutycznych wykonanych ze stali nierdzewnej 304/316, gdzie wymogi higieniczne zakazują spawania wewnątrz kanałów, gięte profile są jedynym akceptowalnym rozwiązaniem technicznym.

Rurociągi instalacji przemysłowych typu technologia procesowa, dystrybucja wody, sprężonego powietrza i pary wykorzystują rury stalowe Ø89-219 mm gięte do promieni 2000-5000 mm. Gięte łuki redukują liczbę połączeń kołnierzowych o 40-60% względem tras złożonych z odcinków prostych i kolan 90°, zmniejszając ryzyko nieszczelności oraz koszty konserwacji. Dla tras o długości 100-500 m redukcja 20-40 połączeń kołnierzowych oszczędza 60 000-150 000 zł kosztów materiałów i robocizny montażowej. Instalacje hydrauliczne olejowe w przemyśle maszynowym wykorzystują rury precyzyjne DIN 2391 Ø12-42 mm gięte do promieni 150-800 mm, gdzie czystość wewnętrzna i brak zadziorów są krytyczne dla prawidłowej pracy zaworów proporcjonalnych i serwozaworów.

Przemysł kolejowy i infrastruktura transportowa

Koleje wykorzystują giętarki COMAC do produkcji elementów infrastruktury torowej - łuków szyn, konstrukcji wsporczych trakcji elektrycznej, ram punktów zwrotnicowych. Szyny kolejowe typu UIC 60 (60 kg/m) o module wytrzymałości 2000-3000 cm³ giną się w giętarkach 314-315 do promieni 150-500 m, stosowanych w łukach torów o małych promieniach charakterystycznych dla tras górskich i miejskich. Gięcie szyn odbywa się z użyciem rolek dedykowanych profilowanych do przekroju szyny, zapewniających równomierne obciążenie główki, trzonu i stopy. Proces wymaga wielokrotnych przejść (5-15) ze stopniowym zwiększaniem docisku, utrzymując naprężenia własne poniżej 60% granicy plastyczności materiału R260.

Konstrukcje wsporcze trakcji elektrycznej (słupy sieci trakcyjnej, wsporniki poprzeczne, konstrukcje bramowe) wykorzystują kształtowniki HEA/HEB 160-300 mm gięte do promieni 3000-8000 mm. Łukowe wsporniki poprzeczne nad torami stacji kolejowych o rozpiętości 20-40 m wymagają precyzji wymiarowej ±5 mm dla zapewnienia prawidłowej wysokości zawieszenia przewodu jezdnego 5000-6300 mm nad szczytem szyny. Giętarki z systemem CNC i modułem kompensacji sprężynowania zapewniają powtarzalność wymaganą dla serii 50-200 identycznych wsporników dla infrastruktury linii o długości 50-200 km.

Analiza kosztów zakupu i ROI dla giętarek trójrolkowych 2025

Inwestycja w giętarkę trójrolkową COMAC serii 3000 wynosi od 180 000 zł dla modelu 306 z podstawowym sterowaniem przyciskowym do 850 000 zł za model 315 CNC z pełnym wyposażeniem automatycznym. Model 308 NC z pozycjonerami programowalnymi kosztuje 280 000-320 000 zł, podczas gdy uniwersalny 310 CNC z systemem wizualizacji 3D to wydatek 420 000-480 000 zł. Cena obejmuje maszynę, komplet rolek standardowych dla 3-4 najczęstszych profili, szkolenie operatorów (3 dni dla NC, 5 dni dla CNC), instalację oraz uruchomienie. Dodatkowe zestawy rolek specjalnych kosztują 8 000-25 000 zł w zależności od średnicy i profilu, rolki dedykowane do unikalnych przekrojów 15 000-45 000 zł.

Koszty eksploatacyjne i utrzymania ruchu

Zużycie energii elektrycznej dla giętarki COMAC 308 o mocy 15 kW wynosi 12-15 kWh na godzinę intensywnego walcowania przy pełnym obciążeniu, co przy cenie 0,80 zł/kWh daje koszt 9,60-12,00 zł na godzinę. Model 310 (22 kW) zużywa 18-22 kWh (14,40-17,60 zł/h), a model 312 (37 kW) około 30-37 kWh (24,00-29,60 zł/h). Dla warsztatu pracującego jedną zmianę dziennie (8 godzin, 250 dni rocznie = 2000 godzin) przy średnim obciążeniu 60% koszty energii wynoszą 11 500-14 400 zł rocznie dla modelu 308 i 28 800-35 500 zł dla modelu 312. Koszty energii stanowią 15-25% całkowitych kosztów operacyjnych giętarki.

Konserwacja planowana obejmuje wymianę oleju hydraulicznego co 4000 godzin pracy (koszt 1200-2400 zł w zależności od pojemności zbiornika 100-400 litrów), przegląd układu hydraulicznego i elektrycznego raz w roku (2500-4500 zł), wymianę łożysk wałów co 15 000-25 000 godzin (8000-18 000 zł w zależności od modelu) oraz kontrolę zużycia powierzchni rolek co 10 000 godzin. Rolki ze stali hartowanej 60 HRC wytrzymują 50 000-100 000 godzin pracy dla profili stalowych i 80 000-150 000 godzin dla aluminium, po czym wymagają przeszlifowania powierzchni (koszt 3000-8000 zł za zestaw) lub wymiany (koszt 25-60% ceny rolek nowych). Łączne koszty konserwacji wynoszą 8 000-15 000 zł rocznie dla modeli 306-310 i 18 000-35 000 zł dla modeli 311-315.

Kalkulacja zwrotu z inwestycji dla warsztatu konstrukcji stalowych

Warsztat konstrukcji stalowych realizujący 20-30 projektów hal przemysłowych rocznie bez giętarki trójrolkowej zleca produkcję łuków nośnych do wyspecjalizowanych zakładów, ponosząc następujące koszty: cena gięcia HEA 200-300 mm wynosi 25-45 zł za metr bieżący gotowego łuku, czas realizacji 2-4 tygodnie, transport gabarytu 80-150 zł za 100 km, ryzyko uszkodzenia podczas transportu 2-5% wartości. Dla projektu hali o rozpiętości 30 m wymagającej 20 łuków po 35 m każdego (700 m łącznie) koszty zewnętrzne wynoszą: gięcie 21 000-31 500 zł, transport 2800-5600 zł, ubezpieczenie 800-1600 zł, łącznie 24 600-38 700 zł na projekt.

Po zakupie giętarki COMAC 310 CNC za 450 000 zł warsztat eliminuje koszty zewnętrzne produkcji łuków, ponosząc tylko koszty własne: materiał HEA (bez zmian), energia elektryczna 500-800 zł na projekt, robocizna operatora 3200-4800 zł (40-60 godzin po 80 zł/h), amortyzacja rolek 400-800 zł, konserwacja 200-400 zł. Łączne koszty własne: 4300-6800 zł na projekt. Oszczędność netto: 20 300-31 900 zł na projekt, średnio 26 100 zł. Dla 25 projektów rocznie roczna oszczędność wynosi 652 500 zł. Odliczając koszty finansowania leasingu operacyjnego 9500 zł miesięcznie (114 000 zł rocznie) netto oszczędność wynosi 538 500 zł rocznie. Zwrot z inwestycji następuje po 10 miesiącach, pełna amortyzacja ekonomiczna po 18-24 miesiącach.

Dodatkowe korzyści trudne do bezpośredniej kwantyfikacji: skrócenie czasu realizacji projektu z 6-8 tygodni do 3-4 tygodni dzięki eliminacji oczekiwania na zewnętrzną produkcję łuków, zwiększająca konkurencyjność ofertową; możliwość oferowania modyfikacji konstrukcji w trakcie realizacji (zmiana promienia łuków) bez dodatkowych kosztów i opóźnień; eliminacja ryzyka uszkodzenia łuków podczas transportu oraz związanych reklamacji i opóźnień harmonogramu; możliwość przyjmowania zleceń na same gięcie profili od innych warsztatów, generująca dodatkowy strumień przychodu 80 000-200 000 zł rocznie. Dla warsztatu o przychodach 5-10 milionów zł rocznie giętarka własna zwiększa marżę operacyjną o 3-6 punktów procentowych.

Najczęściej zadawane pytania

Ile kosztuje giętarka trójrolkowa w 2025 roku?

Ceny giętarek trójrolkowych COMAC serii 3000 w 2025 roku zaczynają się od około 180 000 zł dla modelu 306 z podstawowym sterowaniem przyciskowym i osiągają 850 000 zł dla modelu 315 CNC z pełnym wyposażeniem automatycznym. Model 308 NC kosztuje 280 000-320 000 zł, uniwersalny 310 CNC to wydatek 420 000-480 000 zł, a przemysłowy 312 CNC z systemem wizualizacji 3D wynosi 580 000-650 000 zł. Cena obejmuje maszynę, komplet rolek standardowych dla 3-4 profili, szkolenie operatorów, instalację i uruchomienie. Dodatkowe zestawy rolek specjalnych kosztują 8 000-25 000 zł, rolki dedykowane 15 000-45 000 zł w zależności od średnicy i złożoności profilu.

Czym różni się giętarka trójrolkowa od giętarki czterorolkowej?

Giętarka trójrolkowa posiada trzy rolki napędzane (dwie dolne i jedną górną regulowaną), podczas gdy giętarka czterorolkowa ma cztery rolki (dwie dolne napędzane, dwie górne regulowane). Główne różnice to: giętarka trójrolkowa wymaga pre-bendingu końców profili symetrycznych, pozostawiając proste odcinki 30-80 mm, podczas gdy czterorolkowa może giąć profile od końca do końca bez prostych odcinków. Giętarka czterorolkowa oferuje większą precyzję dla małych promieni i lepszą kontrolę kształtu, ale jest 40-60% droższa przy tym samym module wytrzymałości. Giętarka trójrolkowa jest prostsza konstrukcyjnie, łatwiejsza w obsłudze i konserwacji oraz zajmuje 20-30% mniej powierzchni. Dla 80% zastosowań przemysłowych giętarka trójrolkowa z funkcją pre-bendingu COMAC jest optymalnym wyborem.

Jakie profile można giąć w giętarce trójrolkowej?

Giętarki trójrolkowe COMAC obsługują pełen zakres profili walcowanych: rury okrągłe stalowe i aluminiowe Ø20-457 mm, profile kwadratowe i prostokątne zamknięte 20x20 do 200x200 mm, kształtowniki HEA/HEB/IPE od 80 do 600 mm, kanały UPN od 80 do 400 mm, płaskowniki do 200x28 mm, pręty pełne okrągłe i kwadratowe, oraz materiały specjalne typu szyny kolejowe z rolkami dedykowanymi. Parametry podawane przez producenta odnoszą się do stali o granicy plastyczności 260 N/mm² - dla materiałów twardszych (stal nierdzewna 355 N/mm², stal wysokowęglowa 420 N/mm²) maksymalny moduł wytrzymałości redukuje się o 35-60%, dla miększych (aluminium 6060/6082, miedź) można zwiększyć o 20-40%. Każdy model ma szczegółową tabelę profili maksymalnych z minimalnymi promieniami gięcia.

Jak długo trwa proces gięcia profilu w giętarce trójrolkowej?

Czas gięcia profilu zależy od modułu wytrzymałości, promienia gięcia i długości materiału. Dla profili średnich typu HEA 200 mm o długości 10 m gniętych do promienia 3000 mm proces zajmuje 15-25 minut w 4-6 przejściach przy prędkości walcowania 5-7 m/min. Profile małe typu rury Ø60 mm o długości 4 m do promienia 1500 mm giną się w 8-12 minut przy 3-4 przejściach. Ciężkie profile HEB 400 mm o długości 20 m do promienia 8000 mm wymagają 45-75 minut w 8-12 przejściach. Sterowanie CNC z automatyczną kontrolą parametrów skraca czas o 20-30% względem ręcznej regulacji. Pre-bending końców dodaje 3-5 minut na profil symetryczny. Dla produkcji seryjnej identycznych profili czas przygotowania maszyny (ustawienie rolek, kalibracja) wynosi 10-20 minut jednorazowo na serię.

Czy giętarka trójrolkowa wymaga specjalnego fundamentu?

Modele kompaktowe COMAC 306-308 o wadze 2600-4450 kg nie wymagają specjalnego fundamentu - wystarczy równa posadzka przemysłowa o grubości minimum 20 cm i nośności 2000 kg/m², standardowa w halach produkcyjnych. Model 310 (9200 kg) wymaga posadzki o nośności 3000 kg/m² lub lokalnego wzmocnienia płytą stalową 20 mm. Modele przemysłowe 311-315 o wadze 12 000-42 000 kg wymagają fundamentu betonowego wzmocnionego stalą o głębokości 60-100 cm i nośności 5000-8000 kg/m². Wszystkie modele powinny być zamocowane do podłoża kotwami mechanicznymi lub chemicznymi M24-M36 o głębokości osadzenia 150-250 mm dla zapobieżenia przemieszczeniu podczas walcowania ciężkich profili przy maksymalnym tonażu. Podłoże musi być wypoziomowane z tolerancją ±2 mm na długości maszyny.

Jakie są koszty eksploatacji giętarki trójrolkowej COMAC?

Koszty eksploatacji giętarki COMAC obejmują energię elektryczną 11 500-35 500 zł rocznie w zależności od modelu i intensywności pracy (2000 godzin rocznie przy obciążeniu 60%), konserwację planowaną 8 000-35 000 zł rocznie (przeglądy, wymiana oleju, łożyska, rolki), oraz ubezpieczenie maszyny 2 500-8 000 zł rocznie. Łączne koszty operacyjne wynoszą 22 000-78 500 zł rocznie dla warsztatów jednozmianowych i 35 000-125 000 zł dla produkcji dwuzmianowej. Jest to 60-75% mniej niż koszty zlecania gięcia profili na zewnątrz przy produkcji 500-2000 m profili giętych rocznie. Amortyzacja rolek stanowi 15-25% kosztów konserwacji i zależy od rodzaju obrabianych materiałów - aluminium zużywa rolki 30-50% wolniej niż stal konstrukcyjna.

Która giętarka COMAC jest najlepsza dla średniego warsztatu?

Dla średniego warsztatu konstrukcji stalowych realizującego 15-30 projektów rocznie optymalnym wyborem jest model COMAC 308 NC z pozycjonerami programowalnymi w cenie 280 000-320 000 zł. Oferuje moduł wytrzymałości 70-120 cm³ wystarczający dla 85% typowych zastosowań (HEA do 160 mm, rury do Ø100 mm, profile kwadratowe 120x120 mm), moc 15 kW zapewniającą wydajność przy umiarkowanym zużyciu energii, oraz wagę 4450 kg pozwalającą na instalację bez specjalnego fundamentu. System NC z zapisem 50 pozycji skraca czas przygotowania dla serii produkcyjnych o 40-50%. Alternatywą jest model 310 CNC za 420 000-480 000 zł dla warsztatów planujących wzrost produkcji lub realizujących projekty specjalistyczne wymagające profili HEA do 220 mm z pełną automatyzacją CNC i wizualizacją 3D.

Jak długo trwa szkolenie operatora giętarki trójrolkowej?

Podstawowe szkolenie z obsługi giętarki COMAC trwa 3 dni (24 godziny) dla wersji standardowej i NC, 5 dni (40 godzin) dla wersji CNC. Program obejmuje zasady bezpieczeństwa i BHP, teoria gięcia profili i kompensacja sprężynowania, praktyczne ćwiczenia na różnych profilach, programowanie NC/CNC, wymiana rolek i konserwacja bieżąca. Operator z doświadczeniem w obsłudze maszyn przemysłowych może samodzielnie realizować produkcję standardowych profili po 1 tygodniu praktyki. Pełna biegłość w programowaniu sekwencji złożonych, optymalizacji parametrów dla różnych materiałów oraz rozwiązywaniu problemów technicznych wymaga 4-8 tygodni intensywnej pracy pod nadzorem specjalisty. Dla wersji CNC z importem CAD zalecane jest dodatkowe szkolenie 2-dniowe z integracji systemów po opanowaniu podstaw obsługi maszyny.

Czy można giąć profile aluminiowe bez uszkodzenia powierzchni?

Tak, giętarki COMAC są idealne do gięcia profili aluminiowych anodowanych lub malowanych proszkowo bez uszkodzenia powierzchni. Kluczowe jest użycie rolek z wkładkami z twardej gumy lub poliuretanu o twardości 90-95 Shore A, eliminujących ślady docisków charakterystyczne dla rolek stalowych. Poliuretanowe rolki redukują maksymalny moduł wytrzymałości o 15-25%, ale zapewniają gięcie profili delikatnych bez zarysowań. Dodatkowe środki ochronne to: czyszczenie powierzchni profili przed walcowaniem z usuniecie m zabrudzeń ściernych, smarowanie stref kontaktu środkami silikonowymi lub teflonowymi redukującymi tarcie, regulacja prędkości walcowania do 3-5 m/min (wolniejsza niż dla stali) minimalizująca nagrzewanie powierzchni. Producenci fasad aluminiowych i konstrukcji architektonicznych stosują giętarki COMAC z rolkami poliuretanowymi dla zachowania jakości premium powierzchni przy produkcji seryjnej 50-500 sztuk profili o długości 3-8 m.

Jaka jest żywotność eksploatacyjna giętarki trójrolkowej?

Giętarki COMAC zaprojektowane są na żywotność eksploatacyjną 25-35 lat przy prawidłowej konserwacji planowanej. Rama spawana ze stali konstrukcyjnej o nadmiarze sztywności 200-300% względem wymogów normatywnych praktycznie nie ulega zużyciu przez cały okres eksploatacji. Wały ze stali stopowej na łożyskach tocznych wysokiej jakości wymagają wymiany łożysk co 15 000-25 000 godzin pracy (7-12 lat przy jednozmianowej eksploatacji). Rolki ze stali hartowanej 60 HRC wymagają przeszlifowania powierzchni co 50 000-100 000 godzin (25-50 lat jednozmianowo) lub wymiany po 2-3 przeszlifowaniach. Układy hydrauliczne z komponentami OEM (pompy, zawory, siłowniki) pracują 20 000-40 000 godzin przed wymianą. Przy rocznym wykorzystaniu 2000 godzin (jednozmianowo) giętarka osiąga 50 000-70 000 godzin całkowitych przed wymianą kluczowych komponentów, co odpowiada 25-35 lat eksploatacji produkcyjnej.

Czy giętarka trójrolkowa może giąć profile do pełnego okręgu?

Tak, giętarki trójrolkowe COMAC mogą giąć profile do pełnego okręgu zamkniętego lub spirali wielozwojowej. Proces wymaga specjalnej procedury: profil jest wprowadzany między rolki, następuje gięcie pierwszych 500-1000 mm do docelowego promienia, następnie profil jest przepuszczany wielokrotnie przez rolki przy stałej pozycji rolek centralnej, formując łuk stopniowo wydłużający się. Po osiągnięciu kąta 350-355° końce profilu spotykają się, operator przerywa walcowanie i wykonuje spawanie złącza lub montaż kołnierzowy. Dla profili zamkniętych typu rury okrągłe lub profile kwadratowe spawanie jest jedyną metodą zamknięcia okręgu. Dokładność zamknięcia okręgu (odchylenie końców przed spawaniem) wynosi ±2-5 mm dla średnic 2000-10 000 mm przy sterowaniu CNC z kompensacją sprężynowania, ±5-15 mm przy sterowaniu ręcznym. Spirale wielozwojowe wymagają CNC z programowaniem sekwencyjnym zmniejszającym stopniowo promień gięcia.

Jakie dotacje można uzyskać na zakup giętarki trójrolkowej w 2025 roku?

W 2025 roku dostępne są programy wsparcia dla inwestycji w maszyny do obróbki metali zwiększające automatyzację produkcji. Program Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki oferuje dotacje 40-70% dla małych i średnich przedsiębiorstw na zakup maszyn CNC z możliwością integracji z systemami ERP/MES. Program Polska Wschodnia dla województw: lubelskiego, podkarpackiego, podlaskiego, świętokrzyskiego i warmińsko-mazurskiego dofinansowuje do 50% kosztów kwalifikowanych inwestycji technologicznych. Agencja Rozwoju Przemysłu oferuje preferencyjne kredyty technologiczne z oprocentowaniem 2-4% rocznie na okres do 7 lat dla maszyn o wartości powyżej 200 000 zł. Bank Gospodarstwa Krajowego w programie De Minimis dla MŚP oferuje gwarancje spłaty kredytów do 60% wartości inwestycji. Łączne wsparcie może pokryć 50-70% wartości giętarki, skracając okres zwrotu z inwestycji do 6-12 miesięcy.

Jak często trzeba serwisować giętarkę trójrolkową COMAC?

Konserwacja planowana giętarki COMAC obejmuje przegląd techniczny co 2000 godzin pracy lub raz w roku (cokolwiek nastąpi wcześniej), wymianę oleju hydraulicznego co 4000 godzin lub co 2 lata, kontrolę zużycia rolek co 10 000 godzin, wymianę łożysk wałów co 15 000-25 000 godzin. Dla warsztatu pracującego jedną zmianę (8 godzin, 250 dni = 2000 godzin rocznie) serwis jest wymagany raz w roku. Produkcja dwuzmianowa wymaga dwóch serwisów rocznie. Przegląd obejmuje kontrolę układu hydraulicznego (ciśnienia, szczelności, stanu filtrów), sprawdzenie stanu mechanicznego rolek i wałów (luzy, drgania, hałas), inspekcję połączeń elektrycznych i elementów sterowania, smarowanie łożysk i prowadnic. Koszt przeglądu z dojazdem serwisanta wynosi 2500-4500 zł w zależności od modelu. Serwis Italtec oferuje umowy serwisowe zapewniające priorytetową obsługę, 20% rabat na przeglądy oraz dostęp do części zamiennych z magazynu w Polsce bez oczekiwania na import.

Podsumowanie

Giętarki trójrolkowe COMAC serii 3000 stanowią kompleksowe rozwiązanie dla warsztatów i zakładów produkcyjnych wymagających precyzyjnego gięcia profili stalowych i aluminiowych metodą walcowania. Seria obejmuje 15 modeli o zakresie module wytrzymałości 28-2800 cm³ dostosowanych do różnych skal produkcji - od małych warsztatów instalacyjnych przez średnie zakłady konstrukcji stalowych po przemysłowe zakłady produkujące elementy infrastruktury kolejowej i morskiej. Główne zalety technologii trójrolkowej COMAC to system trzech rolek napędzanych eliminujący poślizg materiału, niezależne pozycjonowanie rolek dolnych umożliwiające pre-bending obu końców profili symetrycznych, oraz modularne rolki pozwalające na gięcie większości profili standardowych bez konieczności posiadania dedykowanych maszyn.

Giętarki oferowane są w trzech wariantach sterowania dopasowanych do skali produkcji: standardowe z pulpitem przyciskowym dla produkcji jednostkowej, NC z pozycjonerami programowalnymi dla serii 20-100 sztuk, oraz CNC z interpolacją wieloosiową i wizualizacją 3D dla produkcji wieloasortymentowej i integracji z systemami CAD/CAM. Zastosowania obejmują wszystkie branże wykorzystujące gięte profile - konstrukcje stalowe, stocznie, architekturę, HVAC, infrastrukturę kolejową i transportową. Inwestycja wynosi od 180 000 zł dla modeli kompaktowych do 850 000 zł za systemy przemysłowe z pełnym CNC. Zwrot z inwestycji następuje typowo w ciągu 10-18 miesięcy dzięki eliminacji kosztów zewnętrznej produkcji łuków oraz możliwości przyjmowania zleceń na gięcie od innych warsztatów. Dostępne programy dofinansowania mogą pokryć 50-70% kosztów zakupu, skracając okres zwrotu do 6-12 miesięcy i czyniąc giętarki COMAC dostępnymi również dla małych i średnich przedsiębiorstw rozpoczynających lub rozwijających działalność w sektorze obróbki metali.